رقابت آمریکا و روسیه بر سر بازار گاز جهان/ تاثیر تحریم‌ها بر افول اقتصاد جهان

 

رئیس هیات مدیره انجمن اقتصاد انرژی ایران گفت: موضوعی که باعث افول اقتصاد جهان شده تحریم‌های آمریکا علیه ایران است که هدف فقط ایران نبوده بلکه شامل حال بسیاری از کشورهای جهان شده و همه در یک وضعیت ریسک غیرقابل پیش‌بینی هستند.

 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس محمدحسین عادلی در پنجمین کنگره نفت و نیرو با بیان اینکه در حال حاضر گاز ساختار جدیدی به خود گرفته است، اظهار داشت: تا سال 1990 گاز یک کالای داخلی محسوب می‌شد و هنوز هم 68 درصد تولید گاز در داخل کشورها مصرف می‌شود اما دیگر گاز یک کالای داخلی نیست و به عنوان یک کالای مهم استراتژیک بین‌المللی محسوب می‌شود؛ همان نقشی که نفت در نیمه اول سالهای 1920 به عنوان کالای اساسی و راهبردی داشت.

وی افزود: موضوع دیگر اینکه گاز محل رقابت و تنش‌های بین‌المللی شده است. کشورهای بزرگی مثل روسیه، آمریکا و یا چین بازیگران بزرگ جهان هستند که در یک رقابت شدید اقتصادی- سیاسی با هم درگیر هستند.

رئیس هیات مدیره انجمن اقتصاد انرژی ایران تصریح کرد: علاوه بر این، ساختار بازار گاز به طور کامل در حال عوض شدن است. قبلا فقط از طریق خط لوله انتقال صورت می‌گرفت. قیمت هم یک‌ششم قیمت نفت بود اما امروز بازار گاز به طور کلی در حال تجدید ساختار است.

* دلایل افول اقتصاد جهان

وی در ادامه گفت: اقتصاد دنیا در حال افول است. سال 2018 رشد جهانی 3 درصد بود و امروز این رقم افول یافته و البته تصور می‌شود با اما و اگرهایی در سال 2020 رشد بالا برود. دلیل این رکود اقتصاد در دنیا نیز جنگ تجاری بین چین و آمریکا به عنوان دو غول جهانی است. دلیل دیگر آن اتحادیه اروپا و برگزیت است که در حال غیرمطمئن است.

وی ادامه داد: موضوع دیگر که باعث افول اقتصاد جهان شده تحریم‌های آمریکا علیه ایران است که هدف فقط ایران نبوده بلکه شامل حال بسیاری از کشورهای جهان شده و همه در یک وضعیت ریسک غیرقابل پیش‌بینی هستند و از کار چابک برحذر داشته شده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: اگر جنگ تجاری جهانی آمریکا و چین کاهش یابد در 2020 شاهد رشد اقتصادی هستیم. حتی با این پیش‌بینی‌ها هم وضعیت کشورهای توسعه‌یافته غربی کاهش رشد را نشان می‌دهد و تنها جایی که رشد بالا دارند کشورهای در حال توسعه آسیایی یعنی چین و هند هستند.

* سیاست آمریکا در حمایت از سوخت‌های فسیلی

وی در ادامه گفت: در آمریکا سیاست دولت ترامپ از ابتدای روی کار آمدن، رشد تولید نفت و گاز بوده و اکنون آمریکا صادرکننده نفت است و صادرات گاز را نیز آغاز کرده و بازیگر چند نقطه جهان است. بنابراین سیاست آمریکا در این جهت است که سوخت فسیلی را حمایت و صادرات کند و در جاهای مختلف بتواند رقابت کند. در مقابل، سیاست‌ محیط زیستی آمریکا از فدرالی تغییر و ایالتی شده است. بنابراین سیاست انرژی آمریکا یک راهبرد اصلی نفتی جهان است.

عادلی ادامه داد: در حال حاضر دغدغه اروپا متنوع‌سازی منابع تغییر انرژی است که بین روسیه و آمریکا گیر کرده است. مثلا فرانسه برنامه دارد که تا سال 2035، 50 درصد انرژی را از هسته‌ای و بقیه را از گاز و تجدیدپذیرها تامین کند. سیاست آلمان نیز این است که به طور کلی از سیستم هسته‌ای خارج شده و تا سال 2022 کل سوخت هسته‌ای را از نیروگاه‌ها کاهش دهد. هلند نیز به یک واردکننده گاز تبدیل می‌شود.

وی ادامه داد: در مقابل، روسیه به عنوان یک صادرکننده این سیاست را دارد که بازار اروپا را به هر قیمتی نگه دارد و در سال‌های گذشته تمام تلاش خود را کرده است.

* افزایش تقاضای گاز در آسیا و خاورمیانه

وی در ادامه گفت: در شرایط کنونی رشد تقاضای گاز به این دلیل است که وضعیت هوا مساعد بوده یعنی زمستان‌ها سرد بوده است و دیگر اینکه سیاست‌های تعطیلی نیروگاه‌های زغال‌سنگی رو به پیشرفت است، ضمن اینکه قیمت گاز نیز پایین است.

عادلی گفت: در سال 2000 اروپا 20 درصد دیماند جهانی را داشت و این رقم اکنون به 14 درصد رسیده اما در آسیا تقاضای گاز 12 درصد بود و اکنون به 21 درصد رسیده است. تقاضا در خاورمیانه نیز از 7 به 14 درصد رسیده است یعنی در جغرافیای تقاضای گاز این تفاوت دیده می‌شود که اروپا رو به افول بوده و آسیا و خاورمیانه افزایش تقاضا داشته‌اند.

وی ادامه داد: تولید گاز هم رشد خوبی دارد و علت اصلی آن آمریکا، روسیه و استرالیا هستند. دو کشور آمریکا و روسیه با هم مسابقه تولید دارند.

* سهم گاز در بازار جهانی انرژی به سهم نفت نزدیک می‌شود

عادلی گفت: پدیده جدید در گاز، LNG است. سال گذشته رشد 10 درصدی داشته و آسیا در درجه اول تقاضا قرار داشته سپس اروپا تقاضای زیادی برای LNG دارد. در حال حاضر با وجود اینکه LNG آمریکا به اروپا می‌رسد اما آمریکا با روسیه نیز رقابت می‌کند و کاهش قیمت گاز نیز فقط به علت رقابت آمریکا و روسیه است.

وی با بیان اینکه تقاضای LNG در سال 2019، 11 تا 12 درصد رشد می‌کند، افزود: در حال حاضر 42 کشور واردکننده و 20 کشور صادرکننده LNG هستند.

عادلی با تاکید بر اینکه گاز به صورت فزاینده‌ای در حال افزایش مارکت است، گفت: در حال حاضر 22 درصد سبد جهانی را گاز تشکیل می‌دهد که این رقم در سال 2050 به 28 تا 30 درصد یعنی جایگاه نفت می‌رسد.

این کارشناس انرژی یادآور شد: در جغرافیای سیاسی، انرژی به سمت گاز و تجدیدپذیری می‌رود و کشورها در صدد متنوع‌سازی سبد انرژی خود هستند.

وی خاطرنشان کرد: با این شکل اگر خط لوله در ارسال گاز موفق نبوده شاید در آینده LNG بتواند موفق باشد.