تخریب پروژه های اقتصادی یا تخریب اقتصاد کشور؟

یادداشت/سید محمد صادق خرازی - سفیر اسبق ایران درسازمان ملل متحد

 

توسعه در جهان امروز با تلاش بی تکلف جمعی با سیاست های اقتصادی پایدار با نقش کار آفرینان اقتصادی و صنعتی محقق می شود. باید زیر ساخت های توسعه پایدار را با الگوهای پیشرفته جهانی همراه ساخت. من دو بار از نزدیک پروژه بزرگ و عظیم «ایران مال» را ملاحظه کرده ام و با ابعاد آن به صورت اجمالی آشنایی دارم. در دنیای امروز چنین پروژه هایی باعث رونق اقتصادی و ایجاد انگیزه نزد کارگزاران و احاد مردم می شود. 

ما در جنگ ناخواسته اقتصادی هستیم. در عین حال درگیر رقابت ناسالم رقیبان خود فریفته در منطقه نیز شده ایم. رقابت در تجارت و اقتصاد به صورت سالم قابل فهم و درک است، اما توطئه و نامردی را نباید برتابید. اگر پیمانکار اروپایی این چنین کار بزرگی می کرد همه بَه بَه و چه چه می کردند و برایش تبلیغات آنچنانی راه می انداختند و از او بت می ساختند و در ردیف اول قهرمانان جهان اقتصاد می نشاندند. 

این که چند نفر آدم با غیرت و با شرف برای کشورشان آمده اند چنین گام بزرگی برداشته اند، شایسته تقدیر است. چند روزی است به صورت جدی منافقین و صدای آمریکا و ایادی بوق به دستشان به دنبال فرافکنی و شکاف اجتماعی هستند و دستگاه شایعه سازیشان را به راه انداخته اند. دائما اخبار دروغ منتشر می کنند و ادعا می کنند فلان فرد کارآفرین دستگیر شده یا فلان فرد کارآفرین فرار کرده یا فلان بانک ورشکسته شده است. همه اینها از توطئه و دست ناپاک و طراحی سیستم های امنیتی عربی – صهیونیستی نشان دارد که می خواهند این گونه وانمود کنند که همه چیز فرو ریخته و خواهد ریخت.

در این میان ترامپ هم هر روز یک حرف نامربوطی را بیان می کند. یک بار ادعا می کند ایران نابود شده، بار دیگر ادعا می کند ایران توان احیای اقتصادش را ندارد. یا آرزویش را در قالب خبر می آورد و می گوید ایران به دنبال مذاکره است. ای کاش می شد همه چیزهای پشت پرده سیاست خارجی را گفت تا آن موقع سره از ناسره مشخص شود. 

باید با صدای بلند از اندیشه ای که ایران مال را پدید آورده است قدردانی کرد، نه اینکه هم صدا با بیگانگان شد. مگر بانک آینده و سرمایه گزاران این پروژه به جز خدمت چه کرده اند؟ آیا یک بیابان برهوت را آباد و مایه فخر و عظمت کنند جرم است؟! هر گاه چیزی را که رقیبان عرب و صهیونیست و ناجوانمردان ضد انقلاب با بدگویی خواستند به چالش بکشند باید نسبت به آن تامل کرد.

بد نام کردن دولت، بد نام کردن انسان های خادم، بد نام کردن انسان های شریف کارآفرین، بد نام کردن مدیران برجسته کشور کار ایرانی غیرتمند و با شرافت نیست؛ کار مخالفین آبادی ایران است؛ کار آنهایی است که دوست ندارند ایران توسعه یابد و ایران قدرتمند باشد.

من دست همه کسانی که چنین افتخاری خلق کرده اند و چنین کار بزرگی را انجام داده اند می بوسم. این قلیل پروژه ها در جهان امروز نماد توسعه و اقتصاد پویا است. آقای مهندس انصاری توضیحات فوق العاده جالبی مبتنی بر اندیشه ساخت این پروژه دادند. تا جایی که خبر دارم در حال ساخت یکی از مجهزترین بیمارستان های دنیا هم هستند. کار بزرگ را مردان بزرگ انجام می دهند. دشمن هم به دنبال این است انصاری ها، روحانی ها، ظریف ها، سلیمانی ها و صدها کارآفرین با شرف این کشور را نشانه بگیرد. مردم به هوش باشید، بیدار باشید و آگاه باشید جنگ روانی، جنگ اقتصادی و جنگ تکنولوژیک سخت تر از جنگ متعارف است.

بازار سنتی

بازار سنتی، نماد صنعت هزاره سوم

 امروزه یکی از مؤلفه های جوامع توسعه یافته توجه ویژه به صنعت گردشگری است و کشورها برای افزایش سهم خود در این صنعت، برنامه‌‌ریزی های مفصلی انجام می‌دهند. گردشگری به درستی، صنعت هزاره سوم نامیده شده است.

هدف گردشگران از سفر به ایران مشاهده اماکن تاریخی، سنتی و مذهبی است، همچنین جاذبه‌های طبیعی نظیر کوهستان‌های بلند، سواحل دریا، جزایر زیبا و کویر در اولویت‌های بعدی قرار دارند. علاوه بر این موارد، تحقیقات مختلف نشاده داده که مگامال‌ها، قسمت اصلی چشم انداز تجاری اکثر کشورهای دنیا بوده و نقش مهمی در صنعت گردشگری ایفا می‌کنند. چراکه با گذشت زمان و با توجه به رشد و گسترش تکنولوژی و توسعه یافتگی جوامع، بسیاری از زیر ساخت‌ها و فضاهای شهری دچار تغییر و دگرگونی شده‌اند. از آن جمله می‌توان به تغییر فضاهای تجاری و تفریحی اشاره کرد.

    بازار بزرگ ایران در این راستا دست به ابتکار جالبی زده است. این بازار که بسیار فراتر از مگامال‌ها به ارائه خدمات می‌پردازد، قسمتی از فضای خود را به بازار سنتی اختصاص داده است، به طوری که علاوه بر حرکت در مسیر توسعه یافتگی و نیاز‌سنجی کنونی جامعه و رقابت در عرصه‌های جهانی، از پیشینه، تمدن و فرهنگ ملی غافل نبوده و با ساخت بازار سنتی دیروز و امروز ایران را به هم پیوند زده است. این اقدام ارزشمند نشان از توجه ویژه صاحبان این بازار بزرگ به سنت و پیشینه غنی ایرانی دارد.

بازار سنتی با الهام از بازارهای تبریز، اصفهان، شیراز، قزوین، کاشان و...، با هدف احیای سنن، آداب و رسوم اقوام و فرهنگ‌های ملی-مذهبی، مرکزی برای تعاملات اجتماعی و بازشناخت و بازتعریف آنها به بازدیدکنندگان است. فرصتی که ضمن اتصال قوی و منطقی با کل مجموعه مدرن ایران‌مال مکانی متفاوت، اصیل، تأثیرگذار و منعطف در جهت عملکردهای فرهنگی - اجتماعی است.

این مجموعه فاخر ضمن نمایش کامل پیشینه معماری ایرانی- اسلامی سده­های قبل، بستری برای نمایش و  فروش صنایع دستی، سوغات و محصولات اقصی نقاط ایران خواهد بود.

این بازار شامل دو گذر (راسته) عمود بر هم است که با گنبدهایی الگو گرفته از بازارهای ایرانی پوشیده شده‌اند. چهار فروشگاه بزرگ در چهار جهت گذرهای اصلی واقع شده اند و یک گنبد مرکزی یزدی‌بندی شده چارسوی بازار را تشکیل می‌دهد.

یکی از شاخص‌ترین بخش‌های بازار سنتی، تالار آینه (شاه‌نشین) است که با الگوبرداری از تالار آینه مجلس شورای ملی (یکی از نفیس‌ترین نمونه‌های تاریخی موجود از این نوع فضاهای نفیس) طراحی و اجرا شده است و از طریق یک ارسی پنج‌دری و دو درب طرفین ارسی به راسته اصلی راه می‌یابد. در آینه‌کاری این تالار که به میزبانی از میهمانان ویژه اختصاص دارد، از 38 میلیون قطعه آینه تراش خورده استفاده شده است و مساحت کل آینه کاری بیش از 200 مترمربع است.

در جنوب بازار، شربت‌خانه واقع شده که کف آن با کاشی‌های هفت‌رنگ دست ساز و اصطلاحاً پخته شده و طراحی زیبا شبیه فرش پوشیده شده است. تزئینات دیوارها شامل تنگ‌بری، گچ‌بری، نقاشی و سقف، گچ‌بری با نقش اسلیمی و آینه‌کاری است.

در تمام قسمت‌های بازار سنتی 2100 مترمربع تزئینات ساختاری مانند گچ‌بری، کاشی‌کاری، مقرنس، کاربندی، کاسه‌سازی و یزدی‌بندی، کشته‌بری، تنگ‌بری و نقاشی با طرح‌های اسلیمی، شمسه و ترنجی و 1400 متر قطاربندی انجام شده است.

بنابراین با استفاده از ظرفیت‌های بازار سنتی و تلفیق آن با سایر جاذبه‌های این بازار بزرگ چند منظوره می‌توان سازه‌ای با ویژگی های محلی و بومی و متمایز از سایر مال‌ها را مشاهده نمود و در حقیقت یک پدیده جهانی را با استفاده از هویت و فرهنگ و پیشینه ملی این مرز و بوم و به عنوان حلقه سازکاری میان هنر- صنعت معماری و سایر هنرها و نماد سنتی احیا شده براساس موازین صنعت هزاره سوم قلمداد نمود به گونه‌ای که گردشگران هویت واقعی ایرانی- اسلامی را به وضوح و البته با شگفتی احساس و  لمس کنند.

کتابخوانی در مرکز خرید ابتکار جالب بازار بزرگ ایران (ایران مال)

باغ کتاب در بازار بزرگ ایران مال واقع در غرب تهران (منطقه 22) که مجموعه آن تا چندی دیگر به بهره برداری رسمی می رسد، شامل 67 هزار جلد کتاب است که می توان گفت بعد از کتابخانه ملی، بزرگترین مرجع کتاب در ایران است.

باغ کتاب در بازار بزرگ ایران مال واقع در غرب تهران (منطقه 22) که مجموعه آن تا چندی دیگر به بهره برداری رسمی می رسد، شامل 67 هزار جلد کتاب است که می توان گفت بعد از کتابخانه ملی، بزرگترین مرجع کتاب در ایران است

 

مطالعه در ایران از جمله مسائلی است که همواره از آن به عنوان یکی از دغدغه های فرهنگی کشور یاد می شود. البته این مساله مختص زمان و دوره خاصی نبوده و همانطور که گفته شد به مشکلات فرهنگی آن در جامعه طی ادوار مختلف باز می گردد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند این مشکل فقط مربوط به کشور ایران نیست بلکه تمامی کشورهای جهان سوم را در بر می گیرد. به عبارت دیگر می توان گفت که عامل اصلی عقب ماندگی کشورهای جهان سوم از تحولات روز و همچنین نابسامانی آنها، به نبود تحلیل و واکاوی چرایی مسائل و رخدادها در میان مردم بازمی گردد که دلیل اصلی آن نیز نداشتن مطالعه و ناتوانی درک و تحلیل مسایل در حوزه های مختلف است.

درباره میزان مطالعه در ایران آمارهای ضد و نقیضی از سرانه مطالعه به گوش می‌رسد، اما واقعیت این است که وضعیت مطالعه با توجه به تیراژ کتاب‌ها، نشریات و... بحرانی است. با اینکه رشد علمی در ایران در وضعیت مناسبی قرار دارد، اما سطح آگاهی‌ افراد فاصله عمیقی با یکدیگر دارد.

در بسیاری از کشورهای جهان منظور از مطالعه، صرف مطالعه کتاب است. از این نظر مطالعه روزنامه‌ها، سایت‌ها و... مورد نظر نیست، اما برخی دیگر از کشورها مطالعه روزنامه‌ها و سایت‌های خبری - تحلیلی را نیز در آمارهای خود لحاظ می‌کنند. به هر حال براساس تحقیقات به عمل آمده و با تکیه بر هر دو تعریف از مطالعه، کشورهای جهان سوم کمترین سرانه را به خود اختصاص می‌دهند. در این کشورها بیشتر افراد مطالعه نمی‌کنند و استفاده و ترویج محصولات فرهنگی نهادینه نشده است.

عام‌ترین تعریف از سرانه مطالعه، میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در طول یک شبانه‌روز است. در این حالت میزان مطالعه همه افراد یک جامعه با هم جمع و سپس نتیجه آن بر تعداد افراد آن جامعه و تعداد روزهای در نظر گرفته شده تقسیم می‌شود.

یکی از منابع موثقی که می‌توان میزان زمان اختصاص داده شده برای مطالعه را از آن استخراج کرد، گزارش‌های آماری مرکز بین‌المللی مطالعات گذران وقت است. براساس تحقیقی که این مرکز در سال ۲۰۱۰ در ۲۲ کشور انجام داده است، بیشترین زمان اختصاص داده شده برای مطالعه کتاب در بین مردمان جهان مربوط به کشور فنلاند با ۴۴ دقیقه در روز است. این مرکز سرانه مطالعه در ایران را 13 دقیقه در روز اعلام کرده است. به این معنی که در ایران 80 میلیون نفری، هر روز بیش از 17 میلیون ساعت مطالعه انجام می‌شود. از این میزان به‌طور میانگین به هر یک نفر 13 دقیقه وقت می‌رسد.

بنا بر این مطالعه فقط در بین شمار اندکی از ایرانیان جریان دارد و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند. متاسفانه نظام آموزشی نیز دانش آموزان را به مطالعه تشویق نمی‌کند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب جزو کالاهای لوکس به شمار رفته و در سبد خانوارها قرار ندارد. در این وضعیت کودک و نوجوان فقط برای رفع تکلیف و آن هم از روی اجبار تکالیف درسی را انجام می‌دهند.

در این رابطه یکی از مال ها در ایران دست به ابتکار عمل جالبی زده و برای کمک به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی اقدام به راه اندازی کتابخانه ای مرجع و بزرگ در درون مرکز خرید خود با نام "باغ کتاب" کرده است. باغ کتاب در بازار بزرگ ایران مال واقع در غرب تهران (منطقه 22) که مجموعه آن تا چندی دیگر به بهره برداری رسمی می رسد، شامل 67 هزار جلد کتاب است که می توان گفت بعد از کتابخانه ملی، بزرگترین مرجع کتاب در ایران است.

این کتابخانه در تالاری به مساحت 3300 مترمربع با فضای جانبی ویژه مطالعه و اتفاقات فرهنگی در سه طبقه ساخته شده است. ارتفاع این تالار 16متر است که سقفی شیشه‌ای آن را می‌پوشاند و فضای داخلی آن را از نور طبیعی خورشید بهره‌مند می‌سازد.

این مجموعه که ترکیبی از معماری کلاسیک اروپایی و معماری ایرانی است، با استفاده از بیش از 5500 مترمربع تزئینات نفیس چوبی، تصویری از یک کتابخانه بزرگ و مجلل را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. سقف باغ کتاب نیز تزئینات هندسی ایرانی دارد که با تکنیک سیستم کابلی به صورت معلق ساخته شده است.

ابتکار این مرکز تجاری در جهت توسعه فرهنگ کتابخوانی در ایران در حالی است که ساخت چنین کتابخانه ای در این وسعت و ابعاد برای اولین بار در مجتمع های تجاری ایران و به نوعی جهان به وقوع می‌پیوند. می توان گفت یکی از اهداف سازندگان این بازار بزرگ رساندن این پیام است که مطالعه و کتابخوانی زمان و مکان نمی شناسد. امید به اینکه اقدامات این چنینی الگویی باشد برای سایرین. 

 

متراژ، تراکم و سطح اشغال پروژه «ایران مال» در حد مجاز پروانه‌های صادره است

رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران درباره پروژه ایران مال گفت : متراژ و تراکم احداث شده و سطح اشغال این پروژه در حد مجاز پروانه های صادره است.

ایشان  درباره بررسی پرونده «ایران‌مال» واقع در منطقه ۲۲ تهران اظهار داشت: در این پروژه طی سه هفته گذشته سازمان بازرسی شهرداری تهران در راستای ایفای نقش نظارتی خود ورود داشته و نامه‌ای را در این خصوص به ریاست شورای شهر ارجاع داده و نهایتاً ریاست شورا هم این نامه را به کمیسیون معماری و شهرسازی، معاونت نظارت و کمیسیون بودجه ارسال کرده است تا بررسی جامعی داشته باشند و گزارش نهایی را به شورا ارائه کنند.

متراژ، تراکم و سطح اشغال پروژه «ایران مال» در حد مجاز پروانه‌های صادره است

وی افزود: در همین راستا با تعدادی از همکاران شورا، شهردار منطقه ۲۲ و معاونت شهرداری و معماری شهرداری تهران جلساتی برگزار و سوالاتی در مورد ابعاد مختلف این پروژه و نحوه صدور پروانه مطرح شد. رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران افزود: شائبه تخلفات احتمالی درباره این پروژه مطرح شد که بخش عمده‌ای از آنها پاسخ داده شده و در واقع رفع ابهام شد و برای اینکه اعضای شورا در جریان جزئیات باشند بازدید میدانی هم از پروژه ایران‌مال داشته‌ایم و نهایتاً در آن جلسه که در محل برگزار شد، چنین  جمع‌بندی شد که اشکالاتی که در نحوه گزارش دهی شهرداری منطقه وجود دارد با حضور نمایندگان فنی پروژه رسیدگی و یک گزارش مبتنی بر واقعیت را به شورا ارائه دهند.

وی اضافه کرد: سرانجام روز یکشنبه هفته جاری جلسه‌ای در شورای شهر تهران با حضور نماینده مالک، چند عضو شورای شهر و شهردار منطقه برگزار و گزارش لازم توسط شهردار منطقه ارائه شد . سالاری گفت: عرصه پروژه معادل ۳۲ هکتار است و حدود ۳۱۷ هزار مترمربع مساحت دارد و از ۸ سال گذشته که این پروژه آغاز به کار کرده است، به فراخور نیازهای پروژه چند فقره پروانه تغییر نقشه طبق ضوابط و مقررات برای آن صادر شده که براساس آخرین پروانه ساختمانی که ملاک عمل است، مساحت پروانه بالغ بر یک میلیون ۶۶۹ هزار متر مربع است که از این میزان تاکنون حدود یک میلیون ۳۶۹ هزار متر مربع آن احداث شده که ۳۰۰ هزار متر مربع کاربری تجاری و مابقی آن کاربری‌های مختلف از جمله فرهنگی، مذهبی، ورزشی، خدماتی، هتل، لابی هتل، راهرو و پارکینگ دارد.

سالاری اظهار داشت: از یک میلیون و ۶۶۹ هزار مترمربعی که پروانه صادر شده است، یکی از برج‌های اداری و دارای پروانه به وسعت ۲۰۰ هزار متر مربع هنوز احداث نشده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به غیر از بنایی که مالک به موجب پروانه می‌توانست بسازد و در آینده هم می‌تواند آن را بسازد، قریب به ۲۱۰ هزار متر مربع که اخیرا شهرداری اعلام کرده ۲۰۶ هزار متر مربع است، تغییر نقشه کاربری‌ها را داشته است و بدین صورت بوده که در فرآیند احداث ساختمان، براساس نیاز پروژه، پیشنهاد این تغییرات داده شده و از این ۲۱۰ هزار متر مربع ۱۵ هزار متر مربع انبار تجاری و مابقی آن فضاهای فرهنگی، مذهبی، ورزشی، خدماتی، هتل، لابی هتل، راهروها و پارکینگ ساخته شده

است. بنابراین این ۲۰۶ هزار متر مربع به صورت درخواست تغییر نقشه در پروژه قابل رسیدگی است وی اضافه کرد: در جلساتی که ما شرکت کرده‌ایم، شهرداری، سازمان بازرسی و مالک پروژه اعداد و ارقام لازم را تطبیق دادند و مشخص شد اشکالات اساسی در فرم خلافی که قبلا شهرداری در مورد این پروژه ارائه داده بود، وجود داشت که مقرر شد فرم خلاف درباره این پروژه تغییر کند و به صورت درست تهیه شود تا مورد رسیدگی قرار گیرد. رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه مالک، بخشی از مساحت پروانه را نساخته است و از سوی دیگر خدمات فرهنگی، مذهبی، ورزشی، اجتماعی و پارکینگ را در بخش دیگری از این پروژه احداث کرده است، گفت: آن قسمتی که مالک نساخته جزو پروانه ساختمانی و حقوق مکتسبه مالک است و مالک می‌تواند نسبت به ساخت آن اقدام کند، لکن مکان یابی برای ساخت و ساز و تغییرات باید با نظر شهرداری انجام شود. وی گفت: بخشی از فضاهای پارکینگ به فضاهای فرهنگی و تاسیساتی تبدیل شده است و البته در جای دیگری دو طبقه پارکینگ ساخته‌اند که این کمبود را جبران می‌کند.

سالاری به کسری تعداد ۳۹۰۰ پارکینگ در گزارش اولیه شهرداری اشاره کرد و افزود: از این تعداد ۲۹۰۰ واحد پارکینگ توسط مالک احداث شده و هزار واحد پارکینگ دیگر هم در دست احداث است . سالاری ادامه داد: پهنه‌ای که پروژه ایران مال در آن واقع شده استs211 , s121 و دارای کاربری تجاری است که مالک به موجب این زیر پهنه و براساس طرح تفصیلی می‌توانسته بسیار بیشتر از وضعیت فعلی تراکم بگیرد . وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه پس این پروژه در سطح تراکم مجاز و در سطح اشغال مجاز بوده است، گفت: بله، براساس پهنه بندی طرح تفصیلی، تراکم و سطح اشغال این ملک در محدوده مجاز است.

منبع: فارس