بازار سنتی

بازار سنتی، نماد صنعت هزاره سوم

 امروزه یکی از مؤلفه های جوامع توسعه یافته توجه ویژه به صنعت گردشگری است و کشورها برای افزایش سهم خود در این صنعت، برنامه‌‌ریزی های مفصلی انجام می‌دهند. گردشگری به درستی، صنعت هزاره سوم نامیده شده است.

هدف گردشگران از سفر به ایران مشاهده اماکن تاریخی، سنتی و مذهبی است، همچنین جاذبه‌های طبیعی نظیر کوهستان‌های بلند، سواحل دریا، جزایر زیبا و کویر در اولویت‌های بعدی قرار دارند. علاوه بر این موارد، تحقیقات مختلف نشاده داده که مگامال‌ها، قسمت اصلی چشم انداز تجاری اکثر کشورهای دنیا بوده و نقش مهمی در صنعت گردشگری ایفا می‌کنند. چراکه با گذشت زمان و با توجه به رشد و گسترش تکنولوژی و توسعه یافتگی جوامع، بسیاری از زیر ساخت‌ها و فضاهای شهری دچار تغییر و دگرگونی شده‌اند. از آن جمله می‌توان به تغییر فضاهای تجاری و تفریحی اشاره کرد.

    بازار بزرگ ایران در این راستا دست به ابتکار جالبی زده است. این بازار که بسیار فراتر از مگامال‌ها به ارائه خدمات می‌پردازد، قسمتی از فضای خود را به بازار سنتی اختصاص داده است، به طوری که علاوه بر حرکت در مسیر توسعه یافتگی و نیاز‌سنجی کنونی جامعه و رقابت در عرصه‌های جهانی، از پیشینه، تمدن و فرهنگ ملی غافل نبوده و با ساخت بازار سنتی دیروز و امروز ایران را به هم پیوند زده است. این اقدام ارزشمند نشان از توجه ویژه صاحبان این بازار بزرگ به سنت و پیشینه غنی ایرانی دارد.

بازار سنتی با الهام از بازارهای تبریز، اصفهان، شیراز، قزوین، کاشان و...، با هدف احیای سنن، آداب و رسوم اقوام و فرهنگ‌های ملی-مذهبی، مرکزی برای تعاملات اجتماعی و بازشناخت و بازتعریف آنها به بازدیدکنندگان است. فرصتی که ضمن اتصال قوی و منطقی با کل مجموعه مدرن ایران‌مال مکانی متفاوت، اصیل، تأثیرگذار و منعطف در جهت عملکردهای فرهنگی - اجتماعی است.

این مجموعه فاخر ضمن نمایش کامل پیشینه معماری ایرانی- اسلامی سده­های قبل، بستری برای نمایش و  فروش صنایع دستی، سوغات و محصولات اقصی نقاط ایران خواهد بود.

این بازار شامل دو گذر (راسته) عمود بر هم است که با گنبدهایی الگو گرفته از بازارهای ایرانی پوشیده شده‌اند. چهار فروشگاه بزرگ در چهار جهت گذرهای اصلی واقع شده اند و یک گنبد مرکزی یزدی‌بندی شده چارسوی بازار را تشکیل می‌دهد.

یکی از شاخص‌ترین بخش‌های بازار سنتی، تالار آینه (شاه‌نشین) است که با الگوبرداری از تالار آینه مجلس شورای ملی (یکی از نفیس‌ترین نمونه‌های تاریخی موجود از این نوع فضاهای نفیس) طراحی و اجرا شده است و از طریق یک ارسی پنج‌دری و دو درب طرفین ارسی به راسته اصلی راه می‌یابد. در آینه‌کاری این تالار که به میزبانی از میهمانان ویژه اختصاص دارد، از 38 میلیون قطعه آینه تراش خورده استفاده شده است و مساحت کل آینه کاری بیش از 200 مترمربع است.

در جنوب بازار، شربت‌خانه واقع شده که کف آن با کاشی‌های هفت‌رنگ دست ساز و اصطلاحاً پخته شده و طراحی زیبا شبیه فرش پوشیده شده است. تزئینات دیوارها شامل تنگ‌بری، گچ‌بری، نقاشی و سقف، گچ‌بری با نقش اسلیمی و آینه‌کاری است.

در تمام قسمت‌های بازار سنتی 2100 مترمربع تزئینات ساختاری مانند گچ‌بری، کاشی‌کاری، مقرنس، کاربندی، کاسه‌سازی و یزدی‌بندی، کشته‌بری، تنگ‌بری و نقاشی با طرح‌های اسلیمی، شمسه و ترنجی و 1400 متر قطاربندی انجام شده است.

بنابراین با استفاده از ظرفیت‌های بازار سنتی و تلفیق آن با سایر جاذبه‌های این بازار بزرگ چند منظوره می‌توان سازه‌ای با ویژگی های محلی و بومی و متمایز از سایر مال‌ها را مشاهده نمود و در حقیقت یک پدیده جهانی را با استفاده از هویت و فرهنگ و پیشینه ملی این مرز و بوم و به عنوان حلقه سازکاری میان هنر- صنعت معماری و سایر هنرها و نماد سنتی احیا شده براساس موازین صنعت هزاره سوم قلمداد نمود به گونه‌ای که گردشگران هویت واقعی ایرانی- اسلامی را به وضوح و البته با شگفتی احساس و  لمس کنند.